Błędy i niedokładności w publikacji Kacpra Śledzińskiego

Bartłomiej Szyprowski

Wykaz błędów i niedokładności w publikacji K. Śledzińskiego „Cichociemni. Elita polskiej dywersji” Kraków 2022

W publikacji K. Śledzińskiego „Cichociemni. Elita polskiej dywersji”, Kraków 2022, znalazłem liczne błędy i niedokładności – publikuję ich wykaz.

Wkrótce artykuł na ten temat.

Zdjęcie na okładce przedstawia rzut sylwetki spadochroniarza z tyłu, który wykonuje skok ze spadochronem przez drzwi samolotu. Jest niemal identyczny z jak motyw ze zdjęcia niemieckiego spadochroniarza w czasie zrzutu w operacji „Merkury” na Kretę w dniu 20 maja 1941 r.. Polscy cichociemni oprócz operacji „Adplphus” nie skakali przez drzwi, lecz dziurę w podłodze.
„Było ich 300. Najlepiej wyszkoleni sabotażyści w historii! Gotowi poświęcić wszystko dla idei „Wywalcz Polsce wolność lub zgiń” […]. Zrzuceni na spadochronach do okupowanej Polski podejmowali samobójcze misje. Nieliczni z nich, którzy przeżyli, trafili po wojnie do piekła komunistycznych więzień. Jednak nigdy się poddali”. Są to zapisy znajdujące się na okładce książki, które są błędne: a) Nie zgadza się liczba cichociemnych, bowiem było ich 316 a nie 300, b) przytoczone hasło „Wywalcz Polsce wolność lub zgiń” jest parafrazą maksymy Mariana Walentowicza „Wywalcz Jej wolność lub zgiń” i jako takie stanowi jedynie pewnego rodzaju zabieg wydawcy, c) Nie wszyscy cichociemni byli sabotażystami. Wydaje się, że takim mianem w ogóle ich nie można określić. Lepsze byłoby określenie dywersant, ale i to nie jest właściwe. Przyszłych skoczków szkolono bowiem na wielu kursach o różnych specjalnościach: dywersji i partyzantki, legalizacji, lotnictwa, łączności, wywiadu, broni pancernej, służby sztabowej. Nie ulega wątpliwości, że najbardziej spektakularne działania miały charakter dywersji, ale czy to znaczy, że należy pomijać wkład cichociemnych w inne działania? Z pewnością nie. Spektakularne były chociażby działania przeszkolonych na kursie wywiadowczym 37 polskich skoczków, których po zrzucie przydzielono do wywiadu. Alianckie dowództwo miało duże uznanie dla osiągnięć wywiadowczych Polaków. Przykładowo można wskazać działania Stefana Ignaszaka „Drozda”, „Nordyka” w zakresie wykrycia V-1 i V-2 czy spadochroniarzy w ramach Sieci Wywiadu Ofensywnego „Stragan” oraz „Lombard” – Stefana Majewicza „Hrubego”, Oskara Farenholca „Suma” czy Władysława Maksysia „Azota”, d) uproszczeniem jest wskazanie, że wszyscy byli „zrzucani na spadochronach”, bowiem tak nie było. Ośmiu z nich przerzucono do Polski w operacjach lotniczych „Most” (Wildhorn) polegających na lądowaniu samolotu Dakota w oznaczonych miejscach okupowanej Polski: 15/16 kwietnia 1944 Most I – Narcyz Łopianowski „Sarna” i Tomasz Kostuch „Bryła”; 29/30 maja 1944 r. Most II – Romuald Bielski „Bej”, Tadeusz Kossakowski „Krystynek”; 25/26 lipca 1944 r. Most III – Bogusław Wolniak „Mięta”, Kazimierz Bilski „Rum”, Leszek Starzyński „Malewa” i Jan Jeziorański „Zych”, e) Niezbyt fortunny jest zapis , że cichociemni „podejmowali samobójcze misje”. Zachowane opisy akcji nie wskazują bowiem na takie działanie. Wręcz przeciwnie najczęściej były to doskonale przemyślane i zrealizowane działania, f) niefortunne stwierdzenie, że „nieliczni z nich, którzy przeżyli, trafili po wojnie do piekła komunistycznych więzień”. Wojnę przeżyło bowiem 214 cichociemnych z tego represjom poddano 91 (56 – aresztowano przez władze komunistyczne w Polsce; 35 osadzono „łagrach”), czyli ponad jedna trzecia ocalałych cichociemnych.
Cytat z wypowiedzi Alfreda Paczkowskiego „na tym kursie spotkałem prawie całą paryską grupę >>chomików<< z Maciejem Kalenkiewiczem na czele”; „wszyscy byliśmy przygotowani do podróży przez Wschód i Bałkany” (s. 11). Rzeczywista wypowiedź brzmiała „na tym kursie spotkałem prawie całą paryską grupę >>chomików<< (około piętnastu) z Maciejem Kalenkiewiczem na czele” „wszyscy byliśmy przygotowani do podróży przez Wschód: Turcję i Bałkany”[8]. Autor nie zaznaczył, że dokonał skrótu w cytowaniu, które zwłaszcza w drugim cytacie zmieniają sens wypowiedzi. (…)

Zobacz pełną treść publikacji (wraz z przypisami):

Bartłomiej Szyprowski – Wykaz błędów i niedokładności w publikacji K. Śledzińskiego
Cichociemni. Elita polskiej dywersji, Kraków 2022