Nowy pomnik II Inspektoratu Zamojskiego AK w Zawalów Kolonia

 

24 lipca 2022 r. w Zawalów Kolonia nr 4 na posesji należącej kiedyś do Ludwika Rogalskiego „Szczepana”, „Kanciarza” – żołnierza AK, Zrzeszenia „Wolność i Niezawisłość” oraz dowódcy I kompanii i zastępcy dowódcy placówki Zawalów Kolonia II Inspektoratu Zamojskiego Armii Krajowej odbyło się uroczyste odsłonięcie pomnika poświęconego żołnierzom I Kompanii II Inspektoratu Zamojskiego AK. Widnieją na nim nazwiska żołnierzy I Kompanii:

– Wacław Borowski „Sierp”,

– Jan Kapusta „Łączka”:

– Alfred Kaszuba „Wąż”,

– Stanisław Mazur,

-Bronisław Nagowski,

-Stanisław Przybysz „Maszynka”,

-Stanisław Rajtar „Śmiguła”,

– Bronisław Rogalski „Gryf”,

-Józef Rogalski,

-Stanisław Rogalski „Szczupak”,

-Bronisław Załoga „Wicher”,

-Jan Załoga „Dąbczyk”

 

żołnierzy Lotnej Żandarmerii II Inspektoratu Zamojskiego AK:

-Tadeusz Łagoda „Barykada”,

-Stanisław Pakos „Wrzos”,

-Józef Pyś „Ostry”

 

innych żołnierzy II Inspektoratu Zamojskiego AK z tego terenu:

-Władysław Jakubiak,

– Wincenty Ogórek „Koch”,

– Czesław Szewluk „Orlik” – ostatni zatrzymany przez UB w grudniu 1954 r. żołnierz II Inspektoratu,

 

oraz osób z nim współpracujących:

-Alfreda Bronikowska i jej ojciec

W wyniku zatrzymań przez UB i wyroków Wojskowego Sądu Rejonowego śmierć poniósł  „Kanciarz” (stracony 4 czerwca 1951 r.), zaś na kary więzienia skazano: „Sierpa”, „Węża”, „Wichra”, „Maszynkę”, „Śmigułę”, „Szczupaka”, „Orlika” i Alfredę Bronikowską. W walce z UB, KBW i MO polegli „Barykada” (13 października 1949 r.), „Wrzos” (20 grudnia 1951 r.) i „Ostry” (18 luty 1951 r.).

Należy pochwalić inicjatywę włożoną w to upamiętnienie. jest to tym bardziej ważne, że walce z komunistycznym zniewoleniem i trudowi włożonemu w działalność niepodległościową żołnierzy I Kompanii Ludwika Rogalskiego „Kanciarza”, pochodzącym z terenu Koniuch i Zawalów Kolonia oraz osób z nimi współpracujących do tej pory nie zostały poświęcone miejsca upamiętnienia. Jedynie rodzina wystawiła krzyż poświęcony L. Rogalskiemu, jednak czasy w jakich został on zbudowany nie pozwoliły na wskazanie okoliczności jego śmierci. Miejsce zlokalizowania nowego pomnika jest również symboliczne znajduje się bowiem obok dawnego krzyża poświęconemu Ludwikowi Rogalskiemu na posesji stanowiącej własność „Kanciarza”.

Duże podziękowania należą się inicjatorom oraz osobom wspomagającym to przedsięwzięcie, dzięki któremu lokalna społeczność miała możliwość chociażby w ten sposób oddać cześć bohaterom antykomunistycznego powstania, a również zachować dla potomnych pamięć o lokalnych bohaterach.

Poniżej artykuł dotyczący sprawy karnej przed Wojskowym Sądem Rejonowym w Lublinie żołnierzy I Kompanii „Kanciarza”

​