Bartłomiej Szyprowski
Czyny przepołowione - problemy praktyczne
Na ogół znamiona przestępstwa i wykroczenia są różne, jednak istnieje taka kategoria wykroczeń, których odgraniczenie od przestępstw nastręcza pewne trudności. Bowiem wskazane w kodeksie karnym i kodeksie wykroczeń znamiona opisujące owe czyny zabronione są zbieżne. Dotyczy to tzw. przestępstw przepołowionych np. kategorie czynów zabronionych popełnionych przeciwko mieniu, które różnią się jedynie znamieniem wartości szkody wyrządzonej czynem i w zależności od jej wysokości stanowią bądź przestępstwo, bądź wykroczenie.
Ta kategoria czynów została wprowadzona do polskiego ustawodawstwa ustawą z dnia 17 czerwca 1966 r. o przekazaniu niektórych drobnych przestępstw jako wykroczeń do orzecznictwa karno-administracyjnego. Ustawa ta była efektem polityki rozwarstwiania przestępczości. Chodziło o to, aby sądy skoncentrowały swą pracę na sprawach poważniejszych, natomiast sprawami drobnymi miały zająć się kolegia karnoadministracyjne. Był to wyraz tzw. tendencji dekryminalizacyjnej, czyli procesu przesuwania niektórych przestępstw do kategorii wykroczeń. Proces ten w następnych latach ulegał pogłębieniu w kodeksie wykroczeń z 1971 r., który przejął kolejne kategorie występków do wykroczeń np. szalbierstwo, usuwanie znaków umieszczonych przez organ państwowy na przedmiocie.
Zgodnie z art. 7 § 1 k.k. przestępstwo jest albo zbrodnią albo występkiem. Zbrodnią jest czyn zabroniony zagrożony karą pozbawienia wolności na czas nie krótszy od lat 3 lub karą surowszą (art. 7 § 2 k.k.). Natomiast występkiem jest czyn zabroniony zagrożony grzywną powyżej 30 stawek dziennych, karą ograniczenia wolności albo karą pozbawienia wolności przekraczającą miesiąc (art. 7 § 3 k.k.). Przepisy te precyzują warunki ustawowe dotyczące zagrożenia karą, które muszą spełniać czyny, aby zostały zaklasyfikowane jako zbrodnia lub występek. Definicja wykroczenia jest wskazana w art. 1 kodeksu wykroczeń. Zgodnie z powyższym przepisem, odpowiedzialności za wykroczenie podlega ten, kto popełnia czyn szkodliwy społecznie, zabroniony przez ustawę obowiązująca w chwili jego popełnienia pod groźbą kary aresztu, ograniczenia wolności, grzywny do 5000 zł. lub nagany. Na gruncie art. 303 k.p.k. jasne jest, że podstawą wszczęcia postępowania karnego nie będzie uzasadnione podejrzenie popełnienie wykroczenia. Sprawa jednak staje się skomplikowana, gdy mamy do czynienia z tzw. czynami przepołowionymi. (…)
Zobacz pełną treść publikacji (wraz z przypisami):
Bartłomiej Szyprowski – Czyny przepołowione – problemy praktyczne
w: „Prokurator” 2006 nr 1 (25), s. 92 – 102